 |
سکوت سرشار از ناگفته ها ست
سراینده: مارگوت بیکل
ترزبان (مترجم): محمد زرین‌بال
شعرهایی را که به عنوان ترجمه‌ی شاملو منتشر شده‌اند می‌توان به دو گروه اصلی تقسیم کرد. بخشی که ظاهرا از زبان فرانسه به فارسی برگردانده شده‌اند و بخشی که کسانی از زبان‌های دیگر ترجمه کرده‌اند و شاملو آنها را ویراسته یا بازنویسی کرده است. در کارنامه‌ی احمد شاملو که به وسیله‌ی همسرش آیدا تدوین شده همه‌جا از مترجمان شعرهای بخش دوم به عنوان «همکار» یاد شده است.
در این کارنامه گاهی نیز نام مترجمان اصلی به کلی حذف شده است. دومین مجموعه از نوشته‌های مارگوت بیکل که زیر عنوان «چیدن سپیده دم» منتشر شد از این نمونه‌هاست. مترجم این کتاب و مجموعه‌ی «سکوت سرشار از ناگفته‌هاست» محمد زرین‌بال است که نامش فقط در مجموعه اول آمده. آیدا از دو کتاب اخیر اولی را «به ترجمه و با همکاری محمد زرین‌بال» و دومی را «به ترجمه احمد شاملو» معرفی کرده است.
در میان ترجمه‌های شاملو آثاری از زبان‌هایی وجود دارد که او هیچ‌گونه آشنایی با آنها نداشته است. این دسته از آثار نیز در کارنامه‌ی او به عنوان «ترجمه با همکاری» دیگران ضبط شده است؛ رمان «مفتخورها» (از زبان مجاری "با همکاری" آنگلا بارانی) آثاری از زبان ارمنی با همکاری آیدا، رمان «پابرهنه‌ها» با همکاری عطا بقایی و دو کتاب از مارگوت بیکل از زبان آلمانی از این دسته آثار هستند.
در میان این‌گونه آثار نوشته‌های مارگوت بیکل از بحث‌برانگیرترین‌ها هستند. شاملو پس از استقبالی که خوانندگان و شنوندگان از نخستین کتاب و نوار بیکل به فارسی، «سکوت سرشار از ناگفته‌هاست» کردند دومین مجموعه از نوشته‌های او را نیز به دوستدارانش عرضه کرد. مارگوت بیکل را در آلمان به عنوان شاعر و نویسنده نمی‌شناسند. از او دو سه مجموعه وجود دارد که شامل متن‌های احساساتی هستند که در مورد تعدادی عکس نوشته شده‌اند.
این متن‌ها که برگردان آزاد آنها به عنوان دو مجموعه شعر به خوانندگان فارسی عرضه شده، در اصل آلمانی به صورت کتاب‌های مصور و چشم‌نوازی در قطع رحلی منتشر شده‌اند که اصطلاحا کتاب‌هایی برای هدیه دادن خوانده می‌شوند. متنی که در فارسی با عبارت «پنجه در افكنده‌ایم با دست‌هایمان - به‌جای رها شدن» ترجمه و در کتاب «سکون...» منتشر شده زیر عکسی از دو دست نوشته شده است. یا متنی که با عبارت «جویای راه خویش باش، از این سان كه منم!» آغاز می‌شود زیر عکسی نوشته شده که راه باریکی در جنگل را نشان می‌دهد.
